Vanaf juli 2025 natuurlijk imkeren op de Akermaat
In juli 2025 ben ik begonnen met het houden van bijen op het volkstuinencomplex De Akermaat in Heemskerk. Het begon met verwondering: het gezoem, het georganiseerde leven in de kast, de rol van bijen in onze voedselvoorziening en biodiversiteit. Inmiddels is het meer dan nieuwsgierigheid, het is een passie geworden. Mijn volk bestaat uit zwarte bijen (Apis mellifera mellifera), een ondersoort van de Europese honingbij die van oudsher in onze streek voorkomt. Deze bijen zijn niet geïmporteerd of gekocht, maar lokaal gevangen op de Wingerd in Beverwijk. Ze zijn ijverig, erg vriendelijk en passen goed bij ons klimaat. Door te werken met lokale zwarte bijen hoop ik bij te dragen aan het behoud van deze oorspronkelijke bijensoort.
Ik benader het imkeren vanuit een natuurlijke en ecologische invalshoek. Dat betekent dat ik het bijenvolk zoveel mogelijk zijn eigen ritme laat volgen. Ik gebruik bijna geen kunstraat (voorgegoten wasraten), maar laat de bijen hun raten zelf bouwen. De kast wordt niet kunstmatig verwarmd of gekoeld. Ik grijp alleen in als het écht nodig is, en ik oogst met mate. Zo blijft er altijd genoeg honing voor de bijen zelf over. Hun gezondheid en natuurlijk gedrag staan voorop. In de gangbare imkerpraktijk staat vaak de honingopbrengst centraal. Er wordt gewerkt met geselecteerde of geïmporteerde bijenrassen die gefokt zijn op zachtaardigheid of hoge productie. De bijen krijgen vaak suikerwater als vervanging voor hun honing, er wordt ingegrepen in de zwermdrift (het natuurlijke voortplantingsgedrag van een volk), en preventieve behandelingen tegen ziektes zoals varroa zijn standaard.
Ik leer nog elke dag bij. Van boeken, van andere imkers, maar vooral van de bijen zelf. Hun gedrag vertelt me veel: hoe het gaat met het volk, of er genoeg nectar is, of er spanning is in de kast. Ben je nieuwsgierig geworden, wil je meer weten over het bijenvolk, of wil je eens meekijken bij een inspectie? Neem gerust contact op: ik vertel er met plezier over.
De bijen zijn winterklaar
Het is nu oktober en de bijen zijn zich klaar aan het maken voor de winter. In de kast waren geen darren (mannelijke bijen) meer te vinden en de bijen hebben een mooie wintervoorraad opgeslagen. Om de bijen daarbij te helpen is in de maand september 14 kg suikerwater aan het volk aangeboden. Bijen houden geen winterslaap, maar gaan wel in gezamenlijke winterrust door in de bijenkast een tros te vormen om warm te blijven. De werkbijen trillen met hun vleugelspieren om warmte te genereren, waarbij de koningin en de kern van de tros beschermd worden. Om de bijen een handje te helpen bij het warm houden, zijn de bijen overgezet naar een polystyreen bijenkast. Deze isoleert namelijk beter dan een houten bijenkast. Daarbij zijn de bijen hoger van de grond af geplaatst. Zeker wanneer de bodem bevriest kunnen de bijen moeite hebben de tros warm te houden wanneer de kast te dicht bij de grond staat. Nu de bijen klaar zijn voor de winter, is het tijd om afscheid van hen te nemen. Als alles goed gaat zien we ze weer in het vroege voorjaar.
De eerste honingkamer zit op de bijenkast
De bijen op De Akermaat zijn de afgelopen maand erg druk bezig geweest. Zo druk dat ze genoeg voedsel verzameld hebben en ruimte tekort kwamen voor de opslag van honing voor de aankomende winter. Daarom is vandaag de eerste honingkamer op de bijenkast gezet. Zo hebben de bijen voldoende ruimte voor de opslag van een wintervoorraad. Gisteren heb ik op het volkstuinencomplex rondgelopen en gezien dat er genoeg dracht staat voor de bijen. Maar nu het einde van de zomer nadert, begint het toch wel te dringen voor het bijenvolk. Om goed de winter door te komen zullen ze echt nog wat extra honing moeten maken. Wanneer aan het einde van de maand blijkt dat de wintervoorraad niet voldoende blijkt te zijn, zal ik ze moeten gaan bijvoeren met suikerwater.
Zo kun jij de bijen in jouw tuin helpen
Zwerm gezien? Blijf kalm!
Zie je ergens een groep bijen hangen? Geen zorgen, een zwerm bijen is meestal ongevaarlijk. Houd voldoende afstand en raak de zwerm vooral niet aan. Neem contact op met een imker in de buurt. Deze kan langskomen om de bijen veilig te verwijderen. Bevindt de zwerm zich in Heemskerk of Beverwijk, dan kun je ook een bericht achterlaten via ons contact formulier. Als wij in de gelegenheid zijn, komt iemand de zwerm verwijderen. Wij informeren jou hier altijd eerst over.
In het voorjaar, vooral in mei en juni, maar soms ook nog in juli, delen bijenvolken zich om zich voort te planten. Dit gebeurt door middel van een zwerm: duizenden bijen verlaten de kast samen met hun koningin om een nieuw onderkomen te zoeken. Tijdens deze zoektocht maken ze vaak tijdelijk een tussenstop. Ze klitten dan samen op een plek zoals een tak, hek of dakrand. Zo’n zwerm kan daar enkele uren tot een paar dagen blijven hangen, terwijl verkenners op zoek gaan naar een geschikte nieuwe plek om zich te vestigen.
Hoewel zo’n zwerm indrukwekkend kan ogen, vormen de bijen geen gevaar. Ze zijn niet agressief, omdat ze onderweg zijn en niets te verdedigen hebben.
